Çocuklarda Ağız ve Diş Sağlığı

Diş çürüğü, dünya genelinde en yaygın görülen kronik hastalıkların başında gelir. Çürüğün başlıca nedenleri, oral hijyenin yetersiz olması ve yanlış beslenme düzenidir. Özellikle çocuklarda bu enfeksiyonun kontrol altına alınabilmesi, doğrudan ebeveyn bilgilendirilmesine bağlıdır.

Her ne kadar sağlıklı ve besleyici gıdalar olsa da anne sütü ve inek sütünün doğal şeker içerdiği unutulmamalıdır. Dolayısıyla diş yüzeylerinden etkili bir şekilde uzaklaştırılmadığı durumlarda bu besinler dişlerde çok yaygın ve hızlı gelişen çürük enfeksiyonlarına sebep olabilir. Bu çürüğe ‘Biberon çürüğü’ adı verilir. Biberon çürükleri, küçük yaştaki çocukların kliniğe en sık başvurma sebebidir ve toplumda oldukça yaygındır. Bu çürüklerden korunmak için; biberona şeker, bal, pekmez, reçel gibi ilaveler kesinlikle yapılmaması gerekir. Aynı şekilde emzik; şekerli besinlere batırılmamalıdır. Ve en önemlisi, ilk süt dişinin çıkmasıyla beraber diş fırçalamaya başlanması gerektiğidir. Çocuklarda 8-9 yaşına kadar motor beceri tam olarak gelişmediğinden dolayı, diş fırçalama ebeveyn destekli olmalıdır. Fırçalama; sabah ve akşam olmak üzere günde 2 kez, 2 dakika boyunca fırçanın tüm diş yüzeylerine ulaştırılmasıyla gerçekleştirilmelidir. Bebeklik döneminde, nemli gazlı bezler ya da parmak fırçaları ile diş üzerindeki artıkları uzaklaştırabilirsiniz. Daha sonraki dönemlerde, diş fırçalarına geçiş yapılmalıdır. Diş fırçası seçerken, fırçanın arka bölgelere ulaşabilmesi için küçük başlıklı olmasına, yumuşak kıllı olmasına ve fırça sapının çocuğunuz tarafından kolayca kavranabilir olmasına dikkat etmelisiniz. Diş macunu seçerken ise muhakkak yaş aralığına uygun diş macunlarını tercih etmelisiniz. 12 yaşından sonra yetişkin diş macunlarına geçiş yapılabilir.

Günümüzde çürüğün bu kadar kontrolsüzce yaygınlaşmasının en büyük nedeni hiç şüphesiz beslenme düzeninin değişmesidir. Günümüzde paketli ya da GDO’lu gıda tüketiminin artmış olması ve gıdaların içerisine konulan katkı maddeleri; ağızdaki bakteri dengesini olumsuz yönde etkiler ve bu da çürük enfeksiyonlarına zemin hazırlar. Çocuklarda; cips, şeker, çikolata, bisküvi, hazır kek, poğaça, börek, fast food ya da içecek olarak asitli içecekler, kutu meyve suları gibi gelişime hiçbir katkısı olmadığı gibi obezite ya da çeşitli hastalıklara zemin hazırlayabilecek ve ağız diş sağlığını olumsuz etkileyecek gıdalardan mümkün olduğunca kaçınılması gerekir. Tüketildiği takdirde de dişlerin hemen fırçalanması önerilir. Bunun aksine; yumurta, peynir, yoğurt, süt, yeşil yapraklı sebzeler veya dönüşümlü olarak balık, tavuk, kırmızı et tüketiminin; atıştırma olarak ise meyve, kuru üzüm, kuru kayısı, fındık, ceviz gibi besin değeri oldukça yüksek olan gıda tüketiminin, genel sağlıkta olduğu kadar ağız diş sağlığına da çok olumlu etkileri bulunur.

Sonuç olarak; düzenli diş fırçalama ve doğru beslenmeyle herhangi bir çürüğün gelişemeyeceği ve ağız diş sağlığının korunmasının büyük ölçüde ebeveyne bağlı olduğu unutulmamalı ve 6 ayda bir muhakkak diş hekimi kontrolü yapılmalıdır.

Dr. Dt. Seren KAYA

Çocuk Diş Hekimi